Tìm kiếm giải pháp xử lý vi phạm về động vật hoang dã

Hội thảo pháp lý về xử lý vi phạm về quy định nhập khẩu trái pháp luật mẫu vật của loài khẩn quý hiếm. Một trong những trở ngại lớn chính là đề nghị định giá tang vật mà hồ hết các tang chứng như ngà voi, sừng tê giác đều chưa được quy định trong biểu giá chung và là những mặt hàng bị cấm lưu thông trên thị trường. Bên cạnh đó, việc bảo quản vật chứng gặp nhiều khó khăn, dễ bị mốc, hỏng do điều kiện thời tiết, thời kì nếu không được xử lý kịp thời. Trong khi đó, việc chuyển giao cho cơ quan khoa học, cơ sở đào tạo… để làm tiêu bản hoặc chuyển giao cho cơ sở y tế để nghiên cứu, bào chế thuốc chưa được quy định rõ ràng gây khó khăn trong công tác xử lý. Ngày 26-7, Tổng cục Lâm nghiệp (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông) chủ trì phối hợp với Hiệp hội bảo tồn các loài hoang dã (WCS) và Cục Cá và các loài hoang dã Hoa Kỳ tổ chức “Hội thảo pháp lý về xử lý vi phạm về quy định nhập cảng trái luật pháp mẫu vật của loài nguy cấp quý hiếm: Luật pháp, thực tiễn và giải pháp”. Hội thảo được Quỹ đối trọng sinh học toàn cầu tài trợ. Hội thảo có sự dự của các cơ quan thực thi pháp luật như Công an, thương chính, Kiểm lâm, Tư pháp, Kiểm sát, Tòa án… và một số tổ chức phi chính phủ tham dự công tác bảo vệ động vật hoang dã như WCS, Traffic. Việt Nam nói riêng và thế giới nói chung đang phải đối mặt với nạn buôn bán trái luật pháp các loài hoang dại. Hàng năm, buôn bán các loài động vật, thực vật hoang dại trên thế giới đạt trên 20 tỷ USD và lợi nhuận từ hoạt động này kích thích nhiều đối tượng, nhiều nhóm tội phạm có tổ chức tham dự với nhiều thủ đoạn càng ngày càng tinh vi. Đa dạng sinh vật học toàn cầu, do đó, bị suy giảm nghiêm trọng: ba phân loài tê ngưu đã bị tuyệt chủng kể từ năm 2008. Voi rừng châu Phi cũng bị đe dọa tuyệt chủng khi trung bình hàng năm có 20.000 cá thể bị ám sát. Còn tại Việt Nam, buôn bán, vận tải trái pháp luật động vật hoang dã có nguồn gốc từ bên ngoài đang là thách thức đối với các lực lượng chức năng. Từ năm 2009 đến nay, các lực lượng chức năng trong cả nước đã phát hiện và bắt giữ hơn 23 tấn ngà voi. Đối với sừng tê ngưu, từ năm 2004 đến nay, lực lượng Hải quan phi trường Nội Bài và Tân Sơn Nhất đã bắt giữ 150kg sừng tê giác từ 14 vụ nhập cảng trái luật pháp. Đặc biệt, đại diện Tổng cục Hải quan cho biết từ đầu năm 2012 đến hết tháng 6, toàn ngành đã bắt giữ được 38 vụ nhập cảng trái pháp luật gồm: 3,7 tấn ngà voi, 83 kg sừng tê ngưu, gần 12 tấn thịt trút và 1,3 tấn vẩy trút… Về phía các cơ quan tư pháp, đại diện Viện Kiểm sát TP Hồ Chí Minh, Viện Kiểm sát quần chúng tối cao và Bộ Tư pháp đều đồng ý kiến cho rằng rất cần thiết xây dựng những quy định, chế tài rõ ràng, nghiêm minh để xử lý những hành vi vi phạm Luật pháp. Tuy nhiên, đại diện Bộ Tư pháp cho rằng cần ứng dụng linh hoạt các điều luật trong Bộ luật Hình sự để xử lý triệt để các vi phạm về bảo vệ các loài động vật hoang dại nguy cấp, quý hiếm. Đại diện WCS nhận định tội phạm can hệ đến động vật hoang dại là mối đe dọa chủ đạo đối với sức khỏe con người do 70% các bệnh truyền nhiễm ảnh hưởng tới sức khỏe con người có nguồn cội từ các loài hoang dại. Phạm nhân can hệ đến động vật hoang dại cũng thường liên hệ đến các tù nhân khác như buôn bán vũ khí, tham nhũng, giết người… thành ra, WCS cho rằng tội phạm liên tưởng đến động vật hoang dã cần phải coi là tù hãm nghiêm trọng. Đại diện Cơ quan quản lý CITES Việt Nam (Tổng cục Lâm nghiệp) nhấn mạnh đến vai trò của các cơ quan thực thi liên ngành trong chống chọi phòng, chống phát hiện và ngăn chặn các hoạt động tải, buôn bán trái luật pháp các loài động vật hoang dã, đặc biệt là các loài động vật hoang dã khẩn cấp, góp phần thực hành các cam kết của Việt Nam trong dự các hiệp nghị quốc tế như Công ước về buôn bán các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp (CITES), Công ước Đa dạng sinh vật học. Trong thời kì tới, Tổng cục Lâm nghiệp sẽ tiếp tục nghiên cứu, đề xuất sửa đổi các quy định về phạm nhân các loài động vật hoang dã trong Bộ luật Hình sự để xử lý triệt để hơn các vi phạm, bảo vệ có hiệu quả các loài động vật hoang dại, những chỉ số sống động của tài nguyên thiên nhiên giang sơn. Bảo tàng