Ly hôn không cần ra tòa ?

>> "Bồi thường tuổi xuân" cho nữ giới khi ly hôn Một phiên tòa sơ thẩm xử ly hôn tại TAND tỉnh Tây Ninh vào tháng 5.2013, trong đó có việc phân chia tài sản gần 60 tỉ đồng - Ảnh: Giang Phương Ông Dương Đăng Huệ, Vụ trưởng Vụ luật pháp dân sự - kinh tế Bộ Tư pháp, cho biết quy định của luật Hôn nhân - gia đình và các văn bản chỉ dẫn thi hành, kể cả khi hai bên thuận tình ly hôn thì họ vẫn phải đến UBND xã, phường để xin công nhận rồi đưa đơn đến tòa án. Nếu đủ điều kiện thì tòa án mới ra quyết định cho ly hôn. Tuy nhiên, với đề xuất mở mang thẩm quyền giải quyết việc thuận tình ly hôn thì người vợ hoặc người chồng có thể tuyển lựa việc ly hôn của mình tại cơ quan đăng ký hộ tịch hoặc tại tòa án nếu đảm bảo đủ 3 điều kiện: vợ chồng thuận tình ly hôn; không có tranh chấp việc nuôi con chưa thành niên hoặc cấp dưỡng con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự, con không có khả năng cần lao, không có tài sản để nuôi mình; không có tranh chấp về tài sản. Nếu ly hôn mà không đủ 3 điều kiện nói trên thì phải theo thủ tục tố tụng tòa án. Bàn bạc với PV Thanh Niên, luật sư Nguyễn Văn Hậu, Phó chủ toạ Hội Luật gia TP.HCM, cho rằng quy định ly hôn không ra tòa đã được Đài Loan và một số nước áp dụng, giúp đơn giản hóa thủ tục. Bên cạnh đó, tòa án cũng bớt một phần việc, tránh tình trạng quá tải như bây chừ. Nhiều vấn đề nảy sinh Thuận tình ly hôn là dựa trên ước muốn của họ, nhưng nếu chỉ là sự giãi bày bên ngoài còn bên trong ẩn chứa nhiều dụng ý khác thì cơ quan hộ tịch có kiểm soát được không, trong khi tòa án có khi còn bị... Qua mặt Ông Nguyễn Tiến Bình, nguyên Chánh tòa dân sự TAND TP.Hà Nội Tuy nhiên, ông Hậu đặt vấn đề: nếu cơ quan đăng ký hộ tịch có quyền công nhận cho ly hôn thì cơ quan nào sẽ thi hành các quyết định ly hôn đó. Thí dụ: sau khi ly hôn mới diễn ra tranh chấp về nuôi con chả hạn thì cơ quan nào sẽ dàn xếp, xử lý? Bên cạnh đó, trình độ cán bộ hộ tịch cũng có thể ảnh hưởng đến quy định này, nhất là ở các vùng xa, vùng sâu. Luật sư Hậu cũng cho rằng cần coi xét đến nhân tố truyền thống, nếu việc ly hôn quá đơn giản thì tổ ấm gia đình người Việt rất dễ bị vỡ lẽ, làm nảy các vấn đề từng lớp, đặc biệt là việc nuôi dạy trẻ nít. “Đổi mới là tốt nhưng chủ trương đó phải thích hợp với thực tiễn xã hội, nếu không sẽ cản ngăn sự phát triển của tầng lớp, lợi bất cập hại”, trạng sư Hậu nói. Trong khi đó, bà Hà Thị Thanh Vân, Phó ban Luật pháp chính sách của Hội liên hợp phụ nữ Việt Nam, cho rằng việc ly hôn “lý tưởng nhất vẫn là thông qua tòa án”. Việc trao quyền cho cơ quan hộ tịch giải quyết ly hôn có thể đáp ứng được tâm lý ngại đến tòa của nhiều người, song đặt ra nhiều vấn đề phức tạp. Ngoài ra, theo quy định hiện hành, tòa án quyết định cho ly hôn, dù thuận tình hay không thì cũng phải trải qua rất nhiều công đoạn. Nếu ưng ý cho ly hôn quá dễ dàng thì có thể tạo nên trào lưu trong lớp trẻ: dễ dàng lấy nhau rồi ly hôn, giá trị của gia đình sẽ mất đi tính ổn định. Ông Nguyễn Tiến Bình, nguyên Chánh tòa dân sự TAND TP.Hà Nội, cho rằng ly hôn bắt phải có sự can thiệp của cơ quan tòa án bởi đằng sau mỗi vụ ly hôn có rất nhiều hậu quả phức tạp như tài sản. Thực tiễn cho thấy nhiều vụ ly hôn đã tuyên ở tòa thì các bên sau đó vẫn phải đưa nhau ra tòa để giải quyết trong một vụ án khác. “Giao thẩm quyền cho cơ quan hộ tịch là không ổn bởi đây dù là cơ quan quốc gia nhưng do việc ly hôn phức tạp cần tới sự can thiệp của một cơ quan chuyên ngành. Có rất nhiều vấn đề đặt ra mà tôi cho rằng cơ quan hộ tịch sẽ không quán xuyến được. Trong đó, có không ít trường hợp ly hôn là nhằm trốn tránh một bổn phận nào đấy, thí dụ chồng làm giám đốc dãy vào những vụ việc thụ động rồi thỏa thuận để lại tuốt tuột tài sản cho vợ hoặc có bắt bồ nhưng đưa ra những lý do khác để lừa nhau. Thuận tình ly hôn là dựa trên hoài vọng của họ, nhưng nếu chỉ là sự giãi tỏ bên ngoài còn bên trong ẩn chứa nhiều chủ ý khác thì cơ quan hộ tịch có kiểm soát được không, trong khi tòa án có khi còn bị... Qua mặt”, ông Bình nói. Không cấm hôn nhân đồng tính Theo Bộ Tư pháp, ngoài quy định mở rộng thẩm quyền ly hôn còn có nhiều đề xuất bổ sung các quy định mới như: quy định về quyền yêu cầu ly thân của vợ hoặc chồng, vận hạn kết thúc ly thân và giải quyết ly hôn trong thời kỳ ly thân; bổ sung chế định mang thai hộ vì mục đích nhân đạo; sửa tuổi thành hôn của nam từ 20 tuổi xuống 18 tuổi. Đặc biệt là bỏ quy định cấm thành thân đồng tính và sửa theo hướng quốc gia không dấn việc kết hôn giữa những người cùng giới tính nhưng quy định việc giải quyết hậu quả của việc chung sống như vợ chồng giữa người cùng giới tính thì được vận dụng các quy định về giải quyết hậu quả việc nam nữ chung sống như vợ chồng. Theo ông Dương Đăng Huệ, việc sửa đổi này là một bước tiến về nhận thức và khi có quy định cấm thì được hiểu là người vi phạm sẽ bị xử phạt. Nhưng không nhấn thì không có nghĩa là cấm. Thái Sơn - Hoàng Trang